Dorothea Dix: Voice of the mad
Op 4 april 1802 werd in het Amerikaanse Hampden Dorothea Dix geboren.
Zij werd tijdens haar leven een van de meest invloedrijke vrouwen in
de Amerikaanse politieke geschiedenis.
Dorothea was onderwijzeres en schrijfster en richtte op haar veertiende al
een eigen schooltje op. In 1841 werd haar gevraagd les te geven op de Zondagschool
voor vrouwelijke gevangenen in de East Cambridge Gevangenis in Boston. Daar
zag ze tot haar afgrijzen dat een groot aantal gevangenen helemaal geen misdaad
op hun geweten hadden, maar dat deze waren opgesloten omdat ze gek waren.
De omstandigheden waaronder dit gebeurde waren bijzonder slecht.
Vanaf dat moment begon Dorothea verslag te doen van wat ze zag tijdens haar
inspecties van andere gevangenissen en tehuizen. In 1843 lukte het haar om
bij de overheid geld los te krijgen om de situatie van patiënten te verbeteren
en werd de wetgeving verbeterd.
In de daaropvolgende drie jaar reisde ze heel Amerika door om overal de situatie
van patiënten onder de aandacht te brengen. Dankzij deze inspanningen
werden er in de veertig jaar daarna 110 nieuwe psychiatrische ziekenhuizen
gesticht.
Op 18 juli 1887 overleed Dorothea Dix op 85-jarige leeftijd in Trenton (NJ)
in een van de ziekenhuizen die ze zelf had helpen stichten.
Ook in Europa begonnen goed opgeleide vrouwen zich sterk te maken voor de belangen
van de zwakkeren in de samenleving. Vaak geïnspireerd door hun geloof
trokken zij zich het lot aan van gevangenen, psychiatrische patiënten
en gehandicapten. In Engeland bijvoorbeeld heeft Elisabeth Fry veel gedaan
voor de hervorming van het gevangeniswezen. In Nederland waren er veel Dames-comités
voor het bezoeken van vrouwelijke gevangenen. De eerste werd opgericht rond
1832 door onder andere Barbara van Meerten-Schilperoort (zie hieronder).
Deze vrouwen werden (en worden) vaak gezien als de eerste feministes. Zij traden
zelfstandig voor het voetlicht om de wereld te verbeteren, en gebruikten hun
persoonlijke ontwikkeling en talent voor een hoger doel, dat voor een deel
ook bereikt werd zoals in het geval van Dorothea Dix.
Meer lezen:
Tijdschrift artikel: Fransisca de Haan en Romke van der Heide, Vrouwen-Vereenigingen,
Dames-Comités en feministen. De zorg van vrouwen voor vrouwelijke
gevangenen in de negentiende eeuw in: Tijdschrift voor Sociale Geschiedenis 1997-3,
p. 278-311.
Veel
links over Dorothea Dix (engels)
Over
Elisabeth Fry
Over
Barbara van Meerten-Schilperoort