Vrouwengeschiedenis per week
Week 8
19 februari - 25 februari 2007
Latife Hanim en haar memoires over Atatürk
De Turkse geschiedenis is de laatste maanden regelmatig punt van discussie, niet alleen in het land zelf, maar ook in Nederland. Verschillende schrijvers werden aangeklaagd omdat ze op hun manier over de Turkse geschiedenis hebben geschreven.
Het meest bekend werd Nobelprijs-winnaar Orhan Pamuk. Hij werd aangeklaagd omdat hij had gezegd dat er een Armeense genocide had plaatsgehad. Daarmee zou hij de Turkse nationale identiteit hebben beledigd en artikel 301 van de Turkse grondwet stelt dit strafbaar. Naast Pamuk werd ook schrijfster Elif Shafak voor het zelfde feit aangeklaagd. In haar roman 'De bastaard van Istanbul' schreef zij ook over de genocidekwestie. Ze werd op 21 september 2006 door een rechtbank in Istanbul vrijgesproken.
Een ander heikel punt in de Turkse geschiedenis is het leven Mustafa Kemal, alias Atatürk. De Turkse Vader des Vaderlands trouwde in 1923 met Latife Hanim. Een moderne vooruitstrevende vrouw, die de geëmancipeerde visie van Atatürk nog eens onderstreepte. Het huwelijk was geen succes en hield maar twee jaar stand. Volgens de een omdat ze Atatürk geen kinderen schonk (hij adopteerde later zeven kinderen), volgens anderen omdat Atatürk niet met een vooruitstrevende vrouw om kon gaan.
Het beste antwoord op deze vraag kan natuurlijk worden gevonden in de dagboeken en brieven van Latife Hanim zelf. Deze memoires zouden dit jaar openbaar worden gemaakt. Maar op 4 februari heeft de voorzitter van de Turkse Historische Vereniging (die de papieren in bezit heeft) bekend gemaakt dat de het materiaal niet openbaar wordt gemaakt, dit op verzoek van Latifes familie.
De memoires van Latife hadden al voor opschudding gezorgd nadat schrijfster Ipek Çalislar in haar biografie van Latife een anekdote uit deze memoires had geciteerd. Ze beschrijft in haar boek hoe Atatürk in een chador (de jurk van Latife) uit zijn belegerde huis ontsnapt om hulp te halen. Çalislar werd aangeklaagd omdat de suggestie dat Atatürk een jurk zou hebben gedragen een belediging voor diens nagedachtenis was en haar hing een celstraf van maximaal vier en een half jaar boven het hoofd.
In de nieuwe Historica, die deze week verschijnt, licht historica Pinar Yelsali de achtergronden van de zaak Latife Hanim toe en wordt ook de rol van de Turkse Historische Vereniging bekeken.
Meer over Orhan Pamuk
Uitgebreid dossier over de genocidekwestie
Er is een documentaire over Latife Hanim (met trailer en meer info rechtsonder)
Over Ipek Çalislar en haar boek (engels)
De nieuwste Historica oa over de memoires van Latife Hanim
Meer blogs over vrouwengeschiedenis
: Vijf aanraders op bol.com
• 1001 vrouwen uit de Nederlandse geschiedenis vertelt de verhalen van 1001 boeiende vrouwen, samengesteld door Els Kloek• Femina. Een nieuwe geschiedenis van de Middeleeuwen (via de vrouwen die daaruit zijn geschrapt) door Janina Ramirez
• De hoogste tijd. Een eeuw vrouwenkiesrecht, hoe en door wie kwam dat tot stand?
• De heks van Limbricht, door Susan Smit over een eigenzinnige vrouw die in 1674 van hekserij beschuldigd werd
• Herinneringen van Aletta Jacobs, een strijdbare vrouw in haar eigen woorden
